Stanowisko TGPE w sprawie mechanizmów wspierających bezpieczeństwo zaopatrzenia odbiorców w energię elektryczną.

Sytuacja na europejskim i krajowym rynku energii elektrycznej ze stale rosnącym udziałem niestabilnych źródeł energii, istotnie wpływa na techniczne i ekonomiczne uwarunkowania zaopatrzenia odbiorców w energię elektryczną. Zmniejszający się udział energii pochodzącej ze źródeł konwencjonalnych oznacza zmniejszenie czasu pracy tych źródeł, ich przychodów i zdolności do pokrywania kosztów, w tym także kosztów gotowości do pracy. Rynki europejskie poszukują rozwiązań i mechanizmów, które byłyby zdolne do utrzymania istniejących zdolności wytwórczych, a także stymulowały do inwestycji rozwojowych i wdrażania nowych technologii.

  1. TGPE wyraża przekonanie, że założenia przyjęte w programach liberalizacji i integracji rynku energii elektrycznej, a także przekształceń własnościowych i konsolidacji, wymagają obecnie aktualizacji. Rozwój dotowanych nowych technologii ze źródeł odnawialnych, których dyspozycyjność i czas pracy silnie determinują warunki pogodowe, wymaga zrównoważenia w podobnym stopniu nowymi zasadami funkcjonowania energetyki konwencjonalnej, zwłaszcza w powiązaniu z nowymi technologiami wytwarzania energii i wymaganiami ochrony środowiska.
  2. TGPE podkreśla, że rozwiązaniem docelowym powinno być wprowadzenie, wzorem innych krajów europejskich, dwutowarowego rynku z mechanizmem płatności za moc jako niezbędnego narzędzia zapewniającego bezpieczeństwo dostarczania energii elektrycznej w okresie przejściowym, związanym z dostosowaniem gospodarki do niskoemisyjnej polityki energetycznej. Mechanizm płatności za moc wpłynie także pozytywnie na absorbcję źródeł niestabilnych, zdynamizuje rozwój rynku i oferowanie nowych produktów związanych z zarządzaniem elastycznością popytu. Doświadczenia krajów europejskich pokazują także pozytywny wpływ takich rozwiązań na mniejsze koszty dla odbiorców w stosunku do mechanizmów wynikających z rynku jednotowarowego (Energy Only Market).
  3. TGPE zwraca uwagę na wdrożenia tego typu na innych rynkach europejskich. Europejskie trendy cenowe na połączonych rynkach hurtowych wskazują na utrzymującą się tendencję spadkową w funkcji rosnącego udziału dotowanej energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Słabnie przekonanie, że rynek jednotowarowy, oparty na cenie jednoskładnikowej jest wystarczający do pobudzenia inwestycji w nowe moce wytwórcze, zapewniające warunki bezpieczeństwa dostarczania energii elektrycznej w perspektywie średnio i długoterminowej. Wyniki wdrożeń mechanizmów mocowych na rynkach europejskich i światowych zasługują na analizę i ocenę efektywności ich działania, a następnie ocenę możliwości adaptacji na potrzeby krajowego rynku energii elektrycznej.
  4. TGPE popiera postulaty zniesienie ograniczeń cenowych „zaszytych” w różnych przepisach i zasadach dotyczących funkcjonowania rynku energii elektrycznej, a także postuluje  wprowadzenie tzw. dynamicznych ofert cenowych odzwierciedlających cenę energii w funkcji podaży i popytu. Proces ten wymusi także zwiększoną aktywność odbiorców energii elektrycznej. Nowe produkty, właściwie wycenione, oferowane przez operatorów zarówno odbiorcom jak i wytwórcom, są rozwiązaniami znanymi na rynkach europejskich i zdaniem TGPE gotowymi do wdrożenia praktycznie od zaraz. Z tego punktu widzenia TGPE wnioskuje o zmiany w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowych w zakresie mieszczącym się w obecnych regulacjach ustawy Prawo energetyczne i rozporządzeń wykonawczych. W pierwszej kolejności weryfikacji powinny być poddane i zmienione zasady wynagradzania i rozliczania operacyjnej rezerwy mocy.
  5. TGPE widzi potrzebę włączenia się w dyskusję europejską nad regionalnym i krajowym wymiarem stabilnego dostarczania energii elektrycznej z uwzględnieniem niestabilnej pracy źródeł energii odnawialnej. Konsultacje publiczne przeprowadzone przez KE dokumentu poświęconego nowemu modelowi rynku (New Market Design)  i założeń do aktualizacji europejskich regulacji dotyczących bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej  potwierdzają wagę zagadnienia nie tylko dla polskiego sektora wytwórczego. Dyskusja na Forum Florenckim m.in. tego problemu i możliwych kierunków działania, doprowadziła europejskich sygnatariuszy tego spotkania do uzgodnienia  dalszych prac nad wspólną metodologią wystarczalności mocy wytwórczych, standardów pewności zasilania, mechanizmów mocowych uwzględniających również połączenia wewnątrzwspólnotowe.
  6. TGPE wyraża przekonanie, że administracyjne ograniczenia w dostawach energii elektrycznej do odbiorców w sierpniu br., prognozowany dalszy wzrost nowych niestabilnych źródeł mocy, konieczność przeprowadzania modernizacji dostosowawczych wynikających z kolejnych wymagań ochrony środowiska i działań na rzecz ochrony klimatu, wskazują na konieczność podjęcia prac na poziomie krajowym, które mogą być prowadzone równolegle z pracami na poziomie europejskim. 
  7. Z inicjatywy TGPE oraz we współpracy z PSE SA, PGE SA i PTEZ powstało opracowanie zawierające przegląd rozwiązań mechanizmów mocowych stosowanych na rynkach europejskich i światowych oraz propozycję do dalszej dyskusji i wykorzystania w warunkach polskich. Streszczenie tego opracowania „Możliwości zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w Polsce poprzez wprowadzenie rynków mocy i mechanizmów mocowych” zamieszczamy na naszych stronach wraz z zaproszeniem do otwartej dyskusji koniecznych zmian zasad zapewniania bezpieczeństwa dostarczania energii elektrycznej.

 

Materiały do pobrania